گزارش یک پژوهش : تاثیر نماز بر ژن‌های انسانی

⁣تاثیر نماز و سایر اعمال عبادی بر ژن‌های انسانی، به‌ویژه ژن‌های مرتبط با گفتار و عملکرد شناختی، موضوعی است که به تازگی توجه پژوهشگران در حوزه‌های مختلف از جمله علوم اعصاب، روانشناسی و ژنتیک را به خود جلب کرده است. از نظر علمی، اعمال عبادی مانند نماز می‌توانند از طریق مکانیزم‌های زیست‌شناختی، از جمله تأثیر بر نورون‌ها و شبکه‌های عصبی، به تنظیم بیان ژن‌ها کمک کنند. به عنوان مثال، مطالعات نشان می‌دهند که اعمال معنوی و مدیتیشن می‌توانند از طریق تنظیم فعالیت محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال (HPA)، سطح هورمون‌های استرس مانند کورتیزول را کاهش دهند که این امر به نوبه خود بر بیان ژن‌های مرتبط با عملکرد شناختی و گفتار تأثیرگذار است (Kaliman et al., 2014).

برخی تحقیقات همچنین نشان داده‌اند که اعمال دینی و معنوی منظم ممکن است بر بیان ژن‌های مرتبط با پاسخ ایمنی و التهاب تأثیر بگذارند (Dusek et al., 2008). از آنجایی که استرس و التهاب مزمن می‌تواند بر عملکرد شناختی و گفتاری تأثیر منفی بگذارد، کاهش این عوامل ممکن است به بهبود عملکرد این نواحی کمک کند. همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد فعالیت‌های مذهبی منظم، از جمله نماز، ممکن است باعث تغییرات اپی‌ژنتیکی شوند که این تغییرات می‌توانند به تنظیم ژن‌هایی که در عملکرد شناختی و گفتاری نقش دارند، منجر شوند (Bhasin et al., 2013).

در نتیجه، می‌توان این‌گونه نتیجه‌گیری کرد که نماز و سایر اعمال عبادی، از طریق تأثیر بر شبکه‌های عصبی و مسیرهای مولکولی مختلف، می‌توانند به تنظیم ژن‌های مرتبط با گفتار و عملکرد شناختی کمک کنند. البته برای بررسی دقیق‌تر این موضوع و مشخص کردن مکانیسم‌های زیستی دقیق، نیاز به تحقیقات بیشتری است.

منابع:

- Bhasin, M. K., Dusek, J. A., Chang, B. H., Joseph, M. G., Denninger, J. W., Fricchione, G. L., ... & Libermann, T. A. (2013).

Relaxation response induces temporal transcriptome changes in energy metabolism, insulin secretion and inflammatory pathways*. PloS one, 8(5), e62817.

- Dusek, J. A., Otu, H. H., Wohlhueter, A. L., Bhasin, M., Zerbini, L. F., Joseph, M. G., ... & Benson, H. (2008).

Genomic counter-stress changes induced by the relaxation response*. PloS one, 3(7), e2576.
- Kaliman, P., Álvarez-López, M. J., Cosín-Tomás, M., Rosenkranz, M. A., Lutz, A., & Davidson, R. J. (2014). *Rapid changes in histone deacetylases and inflammatory gene expression in expert meditators*. Psychoneuroendocrinology, 40, 96-107.